Ekologia - bada zależności między organizmami i między organizmami a środowiskiem.

Temat: Ekologia - bada zależności między organizmami i między organizmami 
a środowiskiem.
Uczeń potrafi:
- wskazać elementy ekosystemu oraz zależności w nim występujące,
- opisać cechy populacji,
- wskazać na interakcje antagonistyczne i nieantagonistyczne,
- przedstawić strukturę troficzną ekosystemu,
- konstruować proste  łańcuchy pokarmowe,
- analizować zakresy tolerancji organizmu na wybrane czynniki środowiska,
- przedstawić porosty jako organizmy wskaźnikowe.

1. Ekologia - nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody.
Zajmuje się opisywaniem zależności między organizmami a środowiskiem oraz badaniem wzajemnego wpływu różnych organizmów.

źródło:https://biologiauczsiesam.com/2016/04/05/ekologia-zestawy-zadan/

2. Obieg węgla w przyrodzie.
  Niektóre opracowania uczniów:

źródło: praca Lidki uczennicy klasy VIII B

źródło: praca Julii uczennicy klasy VIII C

źródło: praca Nel uczennicy klasy VIII B

3. Rozwiąż zadania, odpowiedzi zapisz w zeszycie przedmiotowym:

Zadanie 1.
Napisz, którą z nauk określa zacytowana poniżej definicja?
"Jest to nauka, której przedmiotem badań są czynniki oddziałujące na rozmieszczenie 

i liczebność organizmów"

Odpowiedź: ............

Zadanie 2.

Podobnie jak obieg wegla w przyrodzie, przedstawić można obieg wody na Ziemi.
                  

źródło: Biologia, zbiór zadań. E.Mazurek.Wydawnictwo Podkowa Bis

Przyporządkuj procesom i zjawiskom ich oznaczenia na schemacie:
1) parowanie wód śródlądowych - C

2) parowanie mórz i oceanów - ......

3) transpiracja roślin  - .....

4) opady - .....

5) transport przez atmosferę - .....

6) wody podziemne - .....

7) wypływ wód podziemnych - ......

8) spływ wody opadowej - ......
Odpowiedzi zapisz w zeszycie przedmiotowym.

Zadanie 3.

Zdefiniuj następujące terminy biologiczne:

a) ekosystem ...............

b) siedlisko .................

Zadanie 4.
Narysuj w zeszycie przedmiotowym i uzupełnij schemat poznany na poprzedniej lekcji:

      

źródło:https://www.dwmed.pl/biologia/zbior-zadan-biologia/ekologia/zadanie-29-91/

Zadanie 5.
Podczas zajęć terenowych uczniowie obserwowali porosty. Porównaj poszczególne formy występujących na obserwowanych drzewach porostów ze skalą porostową. 

Poniżej zdjęcia z obserwacji.

żródło: zdjęcia własne i Julii Trzeciak

a) wyjaśnij, co to jest skala porostowa i do czego się jej używa.

......................................................................................................................................................

b) skorzystaj z informacji na stronach 84 i 85 w podręczniku, następnie określ, w której strefie (według skali porostowej) rosną przedstawione na zdjęciach drzewa. Podaj stężenie SO₂, 

jakie zazwyczaj występuje w powietrzu w tej strefie:
- strefa według skali porostowej:....................
- stężenie SO₂ w powietrzu według skali porostowej; .............................

Zadanie 6.

Przerysuj do zeszytu przedmiotowego i uzupełnij schemat ilustrujący zależności między gatunkami 

w biocenozie:

Zadanie 7.                       

źródło:Biologia, zbiór zadań. E.Mazurek.Wydawnictwo Podkowa Bis

Wykorzystując posiadana wiedzę:

a) przyporządkuj podanym w tabeli organizmom ich pasożyty,

b) wskaż dwa pasożyty, które mają więcej niż jednego żywiciela.
Odpowiedzi zapisz w zeszycie przedmiotowym.

Zadanie 8.
Obejrzyj ilustrację w punkcie pierwszym i napisz, czy lis jest konsumentem - wszystkożercą, konsumentem - drapieżnikiem, konsumentem - roślinożercą, producentem czy może destruentem? Odpowiedź uzasadnij.

Zadanie 9.
Zastanów się i zapisz, jakie są różnice między symbiozą a protokooperacją. 

Do której z tych interakcji zostanie przypisana mikoryza. Odpowiedź uzasadnij.

Wykonane zadania przesyłają wskazani uczniowie ...... 

Materia i energia w ekosystemie.

Temat: Materia i energia w ekosystemie.  

Uczeń potrafi: 

-  przedstawić strukturę troficzną ekosystemu, 

- rozróżnić producentów, konsumentów (I-go i dalszych rzędów) i destruentów 

oraz potrafi przedstawić ich rolę w obiegu materii i przepływie energii przez ekosystem.

1. Materia jest poddawana ciągłym zmianom, ale nigdy nie podlega zużyciu.
Materia nieustannie krąży między biotopem a biocenozą.
Większość pierwiastków wchodzących w skład ekosystemu jest w ciągłym obiegu. 

                                    

źródło:https://epodreczniki.pl/a/obieg-materii-i-przeplyw-energii-w-przyrodzie/Dh2kdGlQN

2. Wikipedia opisuje  obieg materii w przyrodzie jako proces ciągłego krążenia w przyrodzie związków i pierwiastków chemicznych, w tym biogenów (np. węgiel, azot, siarka, tlen, fosfor) pomiędzy biotopem a biocenozą.

                               

źródło:Puls życia kl.8 Wydawnictwo Nowa Era

3. W procesie fotosyntezy z prostych związków nieorganicznych producenci
czyli organizmy samożywne wytwarzają materię organiczną.
Korzystają z niej pozostałe grupy organizmów tj. roślinożercy jako konsumenci I rzędu,
którzy są pokarmem dla kolejnych grup konsumentów II, III rzędu.
Destruenci ( patrz schematy w punkcie  1 i 2) rozkładają martwą materię organiczną
do związków nieorganicznych,  które ponownie mogą być wykorzystywane przez producentów. 

4. Aby lepiej zrozumieć proces krążenia materii przeczytaj informacje w podręczniku
na str.125 i sprawdź, czy potrafisz uzupełnić poniższy schemat ilustrujący obieg materii
w przyrodzie, wykorzystaj podane określenia: producenci, związki nieorganiczne, związki organiczne, konsumenci, destruenci.

źródło:https://www.dwmed.pl/biologia/zbior-zadan-biologia/ekologia/zadanie-29-91/

5. Energia ulega stopniowemu rozproszeniu. Energia przepływa przez ekosystem.
Energia przepływa przez kolejne ogniwa łańcucha troficznego (producent - konsument
I rzędu - konsument II rzędu - konsument III rzedu itp.) zawsze w jednym kierunku,
konieczne jest jej dostarczanie z zewnątrz. Aby lepiej zrozumieć proces przepływu energii
przeczytaj informacje w podręczniku na str.127 i postaraj się dokonać analizy zamieszczonego poniżej schematu. 

                                      

                                                                                               źródło: e.podręczniki.pl

6. Porównaj schemat zamieszczony w punkcie 5 z ilustracją w podręczniku
"Przepływ energii" str. 127.

7. Za pomocą piramid ekologicznych można przedstawić wybrane cechy ekosystemu
oraz zależności w nim występujące.
Za podstawę piramidy ekologicznej przyjmuje się wartości dotyczące producentów,
wyżej prezentuje się dane dotyczące konsumentów kolejnych rzędów.

                                 

źródło:https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/piramida-ekologiczna

8.W zeszycie przedmiotowym zapisz temat lekcji i postaraj się przeczytać temat z podręcznika.

Uczniowie, których zeszyty ćwiczeń pozostały w szkole wykonują  pisemnie w zeszytach przedmiotowych  zadanie 3 str. 128  z podręcznika do biologii Puls życia.

Uczniowie, którzy posiadają zeszyty ćwiczeń w domu wykonują tylko zadania w zeszycie
ćwiczeń 3 str.75 oraz 6 i 7 str.77  

Zadania do oceny wskazane w wiadomości  ....

Zależności pokarmowe.

Klasa VIII

 Temat: Zależności pokarmowe.  

Uczeń potrafi:  

- przedstawić strukturę troficzną ekosystemu,
- rozróżnić producentów, konsumentów (I-go i dalszych rzędów) i destruentów,
- analizować zależności pokarmowe (łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne),

- konstruować proste łańcuchy pokarmowe oraz analizować przedstawione w postaci
schematu  sieci i łańcuchy pokarmowe.

1. Ekosystem składa się z zespołów roślin i zwierząt, które oddziaływują na siebie
nawzajem  i swoje środowisko, jest samowystarczalną jednostką, to znaczy organizmy
żywe współdziałają i produkują wszystko, co potrzebne jest im do życia.

2. Pamietasz, że  ekosystemem może być las, torfowisko, jezioro, pole uprawne a ekosystemy
dzieli się na lądowe i wodne, sztuczne i naturalne. 

3. Łańcuch pokarmowy jest połączonym szeregiem organizmów żywych, z których
każdy stanowi pokarm dla następnego. 

                                           

źródło:google.com/search?q=łańcuch+pokarmowy

4. Sieć pokarmowa (sieć troficzna)  to zależności pokarmowe między organizmami
różnych gatunków w jednym ekosystemie, tworzona jest przez wzajemnie przeplatające się
łańcuchy pokarmowe.

Zadanie 1 

Na przykładzie przedstawionej sieci pokarmowej ułoż i zapisz w zeszycie przedmiotowym
dwa przykłady łańcucha pokarmowego.

       

źródło: Puls życia kl.8 Wydawnictwo Nowa Era

Pamiętaj, rozpoczynamy od producentów np. borówka czarna....  lub fiołek wonny .....

następnie konsument I rzędu np. wstężyk ogrodowy ... lub nornica ruda ..., 

lub pasikonik zielony..., lub drozd śpiewak .... lub lis rudy (pamiętasz, że jest wszystkożercą),

następnie konsument II rzędu np. jaszczurka zwinka ... lub drozd śpiewak
lub sikorka bogatka ... lub lis rudy ... lub łasica pospolita,
następnie konsument III rzędu np.łasica pospolita ... lub lis rudy... lub ... .

5. Na powyższym schemacie przedstawiono łańcuchy pokarmowe ułożone
w sieć pokarmową.
Zadanie 2
Podaj przykłady trzech organizmów spośród przedstawionych w sieci pokarmowej,
które są jednocześnie drapieżnikami i ofiarami - odpowiedź  zapisz w zeszycie przedmiotowym.

6. Nasze szkolne akwarium jest swoistym ekosystemem - wodnym ekosystemem sztucznym.
                                 

                         Życie w szkolnym akwarium wraca do normy po lutowej awarii.

7.W zeszycie przedmiotowym zapisz temat lekcji.
Uczniowie, których zeszyty ćwiczeń pozostały w szkole wykonują  pisemnie w zeszytach przedmiotowych  zadanie 1 i 2  str. 124  z podręcznika do biologii Puls życia.
Uczniowie, którzy posiadają w domu zeszyty ćwiczeń, wykonują zadania w zeszycie
ćwiczeń - zadanie 5 str. 70  oraz 1 i 2 str. 73/74. 

Dla Chętnych:

Na podstawie dostępnych źródeł informacji przedstaw sieć pokarmową w jeziorze - zadanie
wykonaj na kartce A4 ....   - szczegóły na Librusie.